ارزیابی تحمل ژنوتیپ های برنج (Oryza sativa L.) به تنش خشکی انتهای فصل

Authors

  • اصفهانی , مسعود
  • ربیعی , بابک
  • سمیع زاده , حبیب اله
  • صفائی چائی کار, صنم
Abstract:

به منظور ارزیابی تحمل ژنوتیپ‌های برنج به تنش خشکی انتهای فصل و شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل و حساس به این تنش، 49 ژنوتیپ برنج ایرانی و خارجی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط بدون تنش و تنش خشکی در سال زراعی 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل: ارتفاع بوته، تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد خوشه‌چه در خوشه، عملکرد شلتوک، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بسیار معنی‌دار (01/0> p) بین ژنوتیپ‌ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه در دو شرایط محیطی تنش و بدون تنش وجود داشت که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه و امکان گزینش ژنوتیپ‌ها برای تحمل به خشکی است. مقایسه میانگین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه نشان داد که در شرایط بدون تنش و تنش خشکی، بیشترین عملکرد شلتوک متعلق به رقم نعمت به ترتیب به مقدار 31/7 و 07/7 تن در هکتار بود، در حالی‌که کمترین عملکرد شلتوک در محیط بدون تنش متعلق به رقم دم‌سفید به مقدار 74/2 تن در هکتار و در محیط تنش خشکی متعلق به رقم Diwani به مقدار 46/1 تن در هکتار بود. لازم به ذکر است که رقم نعمت از نظر اجزای عملکرد از جمله شامل تعداد خوشه در بوته، تعداد خوشه‌چه در خوشه، تعداد دانه پر در خوشه در محیط تنش و بدون تنش نیز وضعیت مطلوبی داشت. بررسی میزان درصد کاهش میانگین صفات در اثر تنش خشکی نشان داد که بیشترین آسیب ناشی از تنش خشکی، مربوط به عملکرد شلتوک (40 درصد) می‌باشد. از نظر شاخص‌های تحمل به خشکی نیز بیشترین مقدار شاخص میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی (GMP)، میانگین هارمونیک (HM)، شاخص تحمل (STI)، میزان نسبی آب برگ (RWC) و کمترین مقدار شاخص‌های حساسیت به تنش (SSI) و تحمل (TOL) متعلق به رقم نعمت بود. نتایج همبستگی بین شاخص‌های مقاومت به خشکی و عملکرد شلتوک در دو محیط بدون تنش و تنش خشکی، نشان داد که شاخص‌های MP، GMP، HM، STI و RWC همبستگی مثبت و معنی‌داری را با عملکرد در هر دو شرایط تنش و بدون تنش داشتند و به‌عنوان شاخص‌های مناسب جهت گزینش به ارقام پرمحصول در هر دو محیط تنش و بدون تنش شناسایی شدند. در بین این شاخص‌ها نیز شاخص STI به عنوان بهترین شاخص تعیین شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی تحمل خشکی در ژنوتیپ های برنج (oryza sativa l.)

به منظور بررسی تحمل خشکی واریته های مختلف برنج آزمایشی در سال زراعی 1387 درمرکز تحقیقات برنج معاونت مازندران (آمل) در شرایط مزرعه بصورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو تکرار در سه سطح تنش خشکی ( عدم تنش(شاهد)، تنش در مراحل رویشی و زایشی) انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها در همه صفات مورد مطالعه، شاخص های مقاومت به خشکی در کلیه سطوح در سطح احتمال 1% اختلا...

15 صفحه اول

ارزیابی شاخص‌های تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.)

Drought stress is one of the most important abiotic stresses in crops that can reduce yield and yield components in terms of time, duration and severity of the stress. Current research was carried out in order to evaluate drought stress tolerance in rice genotypes. Experiment done in two separate schemes using randomized complete blocks design with three replications in Research Field, Faculty ...

full text

بررسی تحمل ژنوتیپ های گندم نان (Triticum aestivum L.) به تنش خشکی انتهای فصل بر اساس برخی صفات زراعی

تنش خشکی انتهای فصل باعث کاهش عملکرد گندم در بسیاری از مناطق ایران می­شود. با انتخاب ارقام متحمل می­توان خسارت این تنش را کاهش داد. ژنوتیپ­های WS-82-9، سیروان، WS-86-14، پیشتاز، پارسی، بک کراس روشن، ارگ، روشن، پیشگام، الوند و مهدوی طی دو سال زراعی 1392-1390 در منطقه اصفهان در دو شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی آخر فصل از نظر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و وزن هزار دانه مطالعه شد. تنش...

full text

ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های مختلف برنج ایرانی (.Oryza sativa L) تحت تنش شوری (NaCl)

Rice (Oryza sativa L.) is the most important food for half of the world's population. Rice is sensitive to salinity, which is one of the important stresses to limit rice growth and yield in Asia. In order to evaluate the effects of salinity stress on rice vegetative and agronomic characters an experiment was conducted using forty genotypes. The genotypes were tested at 4 salinity levels (0 6 8 ...

full text

ارزیابی تحمل به شوری در ژنوتیپ های مختلف برنج (oryza sativa l.)

گیاه برنج از مهم ترین گیاهان زراعی است و از قدیمی ترین گیاهانی است که در دنیا کشت می شده است. در این پژوهش 18 ژنوتیپ برنج شامل ارقام بومی، لاین های اصلاحی و تعدادی از ارقام خارجی از نظر تحمل به شوری مورد بررسی قرار گرفتند. این بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار و 4 سطح شوری شامل شاهد (آب معمول منطقه)، 3، 6 و 8 دسی زیمنس بر متر در گلخانه دانشکده علوم زراعی دانشگاه ...

15 صفحه اول

ارزیابی ژنوتیپ های برنج (oryza sativa l) برای تحمل به جوانه زنی قبل از برداشت

جوانه¬زنی قبل از برداشت در برنج سبب ایجاد خسارات فراوانی از نظر کیفی و کمی به برنج در استانهای شمالی ایران می-شود. در این مناطق به دلیل بارندگی، ورس و رطوبت بالا در زمان برداشت، پدیده جوانه¬زنی دانه برنج روی گیاه مادری قبل از برداشت ایجاد می شود. لذا در این تحقیق به منظور ارزیابی و شناسایی ژنوتیپ¬ها¬ی متحمل به جوانه زنی پیش از برداشت 40 ژنوتیپ برنج شامل 23 رقم محلی، 13 رقم اصلاح شده و 4 لاین در...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 4

pages  315- 331

publication date 2008-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023